Klimalar Nasıl Çalışır?
Sıcak havalarda klimasız odalarda durmak oldukça zordur. Daha çok sıcak havalarda aklımıza gelen klimalar insanların daha rahat edebilmesi için kapalı bir odadaki sıcaklığı ve nemini değiştiren araçlardır.Bu yazımızda klimaların tarihini ve çalışma prensibini ele aldık.
Bugünkü sistemi ve işlevi bakımıyla ilk olarak 1902 yılında elektrik mühendisi olan Willis Haviland Carrier tarafından geliştirildi. Buffalo Forge şirketinde araştırma ve geliştirme komisyonu başında çalışan Carrier bir matbaanın ısı ve nem değişimleri yüzünden kağıdın genleşmesi problemini çözmek için başvurmasıyla yaklaşık 30 tonluk bir klima tasarladı. Daha sonra Carrier, çok geniş potansiyele sahip bir şey geliştirdiğini fark etti ve klimalar, tiyatro ve mağaza gibi insanların çoğunlukta olduğu yerlerde kullanılmaya başlandı. Günümüzde daha çok geliştirilen klima sistemleri evlerde, iş yerlerinde ve toplu alanlarda kullanılmaktadır.
Peki Günümüzde ki Klimalar Nasıl Çalışır?
Klimalar soğutma işlemini içinde bulundurdukları özel bir kimyasal madde sayesinde ortamdan ısı çekerek sıcaklığı azaltmak ve ortamda ki fazla nemi alıp temiz hava vermek için geliştirilmiş cihazlardır. Bu özel kimyasal madde sıvı halde bulunur. Bu sıvı istenilen sıcaklıkta buharlaştırılarak ve buhar halden tekrar sıvı hale döndürülerek soğutma işlemini gerçekleştirir. Bu çalışma prensibi termodinamiğin 2.yasası olan ”ısı daima sıcak cisimden soğuk cisme doğru akar” ilkesine göre gerçekleşir. Sıvı halde bulunan bu kimyasal madde fan yardımıyla dışarıdan çekilen hava ile buharlaştırıcı bobinlerin üzerinden akarak ısınır ve böylece özel kimyasal madde faz değişimi sonucu gaza dönüşür. Soğutmayı verimli bir şekilde tutmak için klimanın soğutucu gazı tekrar bir sıvıya dönüştürmesi gerekir. Bunun için kompresör gazı sıkıştırarak basıncını yükseltir ve gaz halinde bulunan madde tekrar sıvı hale dönüşmüş olur. Bu işlem istenmeyen şekilde ısı açığa çıkartır, bu ısı bir fan yardımıyla dışarıya atılır. Bu sıvı daha sonra soğutulması istenen ortamdan ısı çeker ve basıncını düşürerek tekrar gaz haline dönüşür. Ortamdan bu şekilde ısı çekmesi sayesinde sıcaklığın düşmesini sağlar ve bu süreç klima çalışmasını durdurana kadar tekrar eder.
Klimada Bulunan Ana Bileşenler
Evaporatör : Soğutucu akışkanı kaynatarak gaz haline dönüştürür.
Kondenser : Soğutucu akışkanın gaz halinde girerek ısısını çevreye verir ve sıvı hale geçer.
Genleşme Valfi : Soğutucu akışkanın basıncını istenilen basınca düşürmeye yardım eder.
Kompresör : Soğutucu akışkanı istenilen basınca göre sıkıştırarak gaz halinde bulunan maddeyi sıvı hale dönüştürür.